یاری فناوری به حفظ تنوع زیستی - پرسینا بلاگ

با ما همراه باشید و درباره وبلاگ تور کانادا بیشتر بدانید.

دنیای اقتصاد در ادامه نوشت: زیست بوم هایی که به محصولات کشاورزی وابسته هستند، با موجودات زنده تنظیم می شوند. به وسیله فتوسنتز، گیاهان و درختان، کربن را از طبیعت گرفته و اکسیژن منتشر می نمایند؛ به این ترتیب به طور سالانه بالغ بر 11 میلیارد تن دی اکسیدکربن به وسیله فتوسنتز از اتمسفر خارج می گردد که برابر است با 27 درصد از دی اکسیدکربنی که در پی فعالیت های صنعتی انسانی و کشاورزی فراوری می گردد. قابل ذکر است که اقیانوس ها هم 10میلیارد تن دی اکسیدکربن را طی یک سال به خود جذب می نمایند.

اکونومیست در ویژه نامه خود در زمینه تکنولوژی تاکید نموده است خطراتی که متوجه از دست رفتن تنوعات زیستی است، به مقدار خطراتی است که از سوی تغییرات اقلیمی متوجه بشریت است. از سوی دیگر فناوری نقش مهمی در نظارت، مدل سازی و محافظت از زیست بوم ها دارد.

خدماتی که زیست بوم ها به بشریت ارائه می دهند به نوبه خود به تنوع موجودات زنده وابسته است. حیوانات سبب یاری به گرده افشانی برای بیش از 75 درصد از محصولات غذایی دنیا از جمله قهوه، کاکائو و بادام می شوند. شبکه پیچیده زیربنایی هر زنجیره غذایی و زیست بوم نشان از آن دارد که دامنه محدودی از گونه هایی که انسان ها به اسم غذا مصرف می نمایند بدون وجود تنوع زیستی حیوانات، گیاهان و باکتری ها پایدار نمی ماند.

جنگل های متنوع تر نسبت به جنگل های یک دست، کربن بیشتری جذب می نمایند. گونه ای از ماهی تن -که در زبان فارسی به نام هوور مسقطی شناخته می گردد- نیمی از مصرف انسان از ماهی تن را تامین می نماید. این گونه خاص از ماهی ها، در دوران جوانی از زئوپلانکتون ها تغذیه می نمایند که موجودات شناور بسیار کوچکی هستند. بعد از آنکه این ماهی ها رشد کردند، به خوردن دیگر ماهی های مرکب و سخت پوستان کوچک روی می آورند. برای آنکه بتوان هوور مسقطی را در طبیعت حفظ کرد، باید از کل این زنجیره غذایی متنوع حراست کرد.

از دهه 1990 مطالعات صورت گرفته از کاهش پرشتاب گونه های جانوری و گیاهی در سراسر دنیا اطلاع داد و بوم شناسان نسبت به انقراض قریب الوقوع بسیاری از گونه ها هشدار دادند. این ششمین رویداد انقراضی در تاریخ زمین است، اما با رویداد های انقراضی پیشین شباهتی ندارد.

آنالیز ها نشان می دهد که از دست دادن تنوع زیستی محصول ترکیبی از عوامل است؛ عواملی، چون تغییرات اقلیمی، آلودگی، بهره برداری انسان ها از زمین، دریا، گیاهان و حیوانات. در این میان جابه جایی بعضی از گونه ها به سرزمین های جدیدی که با زیست بوم موجود آنان سازگار نیست، هم به این مساله دامن زده است. در تاریخ زیست زمین، این امر بی سابقه است که تمام این تغییرات زیست محیطی به دست یک گونه خاص ایجاد گردد: گونه ای به نام انسان.

هنگامی که پلت فرم علمی-سیاست گذاری بین دولتی در خصوص تنوع زیستی و خدمات زیست بوم موسوم به ipbes که کارکردی شبیه به پنل بین دولتی تغییرات اقلیمی دارد، ارزیابی خود را از شرایط تنوع زیستی دنیا در سال 2019 منتشر کرد، زنگ هشدار به صدا عایدی.

بالغ بر یک میلیون گونه جانوری و گیاهی بیش از هر زمان دیگری در تاریخ بشریت در معرض انقراض قرار دارند که بسیاری از آنان در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند. حداقل 9درصد از 6200 گونه پستاندار اهلی که انسان از آن تغذیه می نمایند و یا از آن برای فراوری غذا بهره می برند، تا سال 2016 منقرض شدند و بیش از هزار گونه در معرض انقراض هستند. بیش از یک سوم از سطح زمین و سه چهارم از منابع آب شیرین برای فراوری محصولات زراعی یا دام استفاده می شوند، اما تخریب محیط زیست به توانایی زمین برای جبران این خسارت ها، آسیب وارد نموده است. در سال 2015 بالغ بر یک سوم از ذخایر ماهیان دریایی به شکلی ناپایداری مورد بهره برداری قرار گرفتند.

بحران از دست رفتن تنوع زیستی به مقدار تغییرات اقلیمی خطری عظیم برای جوامع به تعداد می آیند، با این وجود این مساله، تنها بخشی از این تصویر کلی است. بخشی از این امر به علت آن است که از دست دادن تنوع زیستی همانند تغییرات اقلیمی به طور منظم قابل مقدار گیری نیستند؛ ضمن آنکه شبکه هایی که گونه های طبیعی را در یک زیست بوم به هم پیوند می دهند چه بسا پیچیده تر از فرآیند هایی است که در تغییرات اقلیمی رخ می دهد.

درک این مساله، گامی ضروری در جهت حل آن است و این درست همان نقطه ایست که فناوری می تواند یاری نماینده باشد. اکونومیست در فصلنامه ویژه فناوری خود تاکید نموده است که تکنولوژی نقشی اساسی در رصد، حفظ و بازیابی زیست بوم ها و گونه ها ایفا خواهد نمود. تنها با مقدار گیری شرایط زیست بوم ها می توان سلامت ها آنان را ارزیابی کرد، تلفات اتفاق افتاده را مشاهده و اثربخشی مداخله نماینده ها را آنالیز کرد.

علاوه بر نظارت بر تنوع زیستی، می توان از فناوری برای محافظت از تنوع زیستی هم استفاده کرد. در پاره ای از موارد، تکنولوژی حتی می تواند گونه های از دست رفته را احیا کند و به طبیعت بازگرداند. نکته جالب آن است که بهره برداری انسان از تکنولوژی، از استفاده از یک اره برقی گرفته تا ماشین آلات مدرن کشاورزی، عامل اصلی در از بین رفتن این تنوع زیستی بوده است. در نتیجه چالش اصلی آن است که چگونه به تکنولوژی به مثابه یک راهکار برای این بحران نگاه کنیم؛ نه به اسم بخشی از یک مشکل.